Đề bài: Phân tích khổ thơ thứ ba trong bài thơ “Đất Nước” của Nguyễn Đình Thi:
“Mùa thu này khác…
….hy vọng nói về”
Bài giảng: Đất Nước (Nguyễn Đình Thi) – Cô Nguyễn Ngọc Anh (GV )
Nguyễn Đình Thi thực sự là một nghệ sĩ tài năng và sáng tạo. Trên các lĩnh vực văn xuôi, thơ, nhạc, kịch bản văn học, lý luận phê bình,… ông đều có những thành tựu đáng tự hào. Thơ Nguyễn Đình Thi có bản sắc riêng, có tìm tòi về hình ảnh, ngôn ngữ. Thơ anh dạt dào cảm xúc khi viết về đất nước trong chiến tranh.
Bài thơ “Đất Nước” được trích trong tập thơ “Người lính”, được thai nghén và hình thành trong một thời gian dài 1948-1955. Từ hiện thực lịch sử và sự tồn vong của dân tộc, nhà thơ nghĩ về đất nước.
Đây là một trong những bài thơ hay viết về cảm hứng quê hương của nền thơ ca hiện đại Việt Nam.
Thể hiện niềm vui của người lính cầm súng đánh giặc bảo vệ quê hương, bày tỏ tình yêu và niềm tự hào về đất nước với cảnh sắc thiên nhiên tươi đẹp và truyền thống hào hùng của dân tộc, Nguyễn Đình Thi đã viết:
… “Mùa thu này khác
…
Những mong về ngày xưa”.
Cảm hứng yêu nước và tự hào trào dâng trong tâm hồn nhà thơ, trong tâm hồn của những người chiến sĩ “đứng lên làm anh hùng. Mùa thu năm ấy người chiến sĩ ra đi, khi cả thành phố chìm trong nghi ngờ. đốt sau lưng” (Chính Hữu), tạm biệt phố cũ thân yêu, dấn thân vào lửa máu.
Đối lập với “Những ngày thu đã xa” đẹp nhưng buồn là “Mùa thu nay đã khác”. Nhà thơ thốt lên với niềm tự hào và sung sướng, một niềm vui vỡ òa. Đứng giữa núi đồi chiến khu mà mê mẩn đất trời. Thiên nhiên bao la tươi đẹp như cùng khuấy động niềm vui với con người. Bốn chữ “tôi vui lòng lắng nghe” thể hiện một tư thế, một niềm tự hào lớn. Con người chan hòa với cỏ cây, say đắm trong màu cờ sắc áo quê hương. Làn gió thu mát lành “hòa hương cốm mới” như đang hát cùng đất nước. Hình ảnh “rừng tre” tả thực sức sống mãnh liệt của quê hương:
“Mùa thu này đã khác
Tôi đứng vui nghe giữa núi rừng
Gió thổi rừng trúc…”.
Mùa thu về với đất nước và con người trong sắc màu tươi sáng: “Mùa thu thay áo mới – Trong xanh nói cười say sưa”. Bao trùm đất nước là một không gian rộng lớn, một thiên nhiên tươi đẹp, hữu tình được nhân hóa, gắn bó hài hòa với con người. Con người có sức đề kháng với khát vọng tự do nên tầm nhìn cũng cao rộng, bao la. Có lẽ vì thế mà nhà thơ đặc biệt quan tâm đến bầu trời. Năm lần nhà thơ nhắc đến bầu trời, mỗi lần một cách nói, một cách cảm đầy khám phá:
“Quần áo mới mùa thu”,
“Bầu trời xanh này là của chúng ta”.
“Trời đầy chim, đất đầy hoa”.
“Dây thép gai chọc thủng trời chiều”.
“Rát trán nghĩ trời đất mới”.
Cái khác của mùa thu này được thể hiện qua vần điệu rộn ràng, xao xuyến, đặc trưng bằng những hình ảnh sinh động, tươi tắn: Gió vi vu rừng trúc, thể hiện trong ánh mắt, nụ cười: “Biển” là trời xanh, “xanh” là trong ánh mắt của những chàng trai, cô gái đang mải mê ngắm nhìn bầu trời mùa thu thời máu lửa.
Nguyên nhân của niềm vui đó thật sâu xa và rộng lớn. Cách mạng thành công, nhân dân đã và đang đem tài năng, xương máu của mình để giữ nước và dựng nước. Đất nước là của nhân dân. Nguyễn Đình Thi như reo lên, hát lên niềm hạnh phúc tột cùng của những người làm chủ đất nước:
“Bầu trời xanh này là của chúng ta,
Những ngọn núi này là của chúng ta,
Những cánh đồng thơm ngát
Những con đường trải nhựa,
Sông Hồng nặng phù sa”.
Cách nói khẳng định “của chúng ta” vang lên đĩnh đạc, kiêu hãnh. Một dân tộc anh dũng đứng lên đánh Pháp mới có tiếng nói hào hùng như thế. Tất cả những gì cao quý, thiêng liêng trên đất nước thân yêu này là “của ta”, của dân tộc ta. Sau những đêm dài nô lệ, nhà nước độc lập, dân tộc ta có niềm tự hào vô bờ bến đó. Khát vọng làm chủ đất nước với tất cả niềm tự hào vô bờ đó. Khát vọng làm chủ nước nhà với tất cả niềm tự hào thuộc về bao thế hệ người Việt Nam trong suốt bốn nghìn năm lịch sử: “Hỡi trời đất, ngày đêm – núi đồi, sông ngòi của ta” (“Chào chiến sĩ của Điện Biên” – Tố Hữu). Với nghệ thuật diễn đạt trùng điệp, với cách liệt kê, sử dụng phép điệp ngữ, điệp ngữ (của chúng ta,… những là… này) tác giả đã tạo nên một giọng thơ có giọng điệu hấp dẫn, lôi cuốn. bài ca anh hùng.
Hình bóng đất nước trong thơ Nguyễn Đình Thi hiện lên trên dòng sông qua những vần thơ hào hùng. Nhà thơ như đang ngước mắt chỉ lên “trời xanh”, “núi rừng”,… và reo lên sung sướng. Có tình yêu nào lớn hơn tình yêu đất nước? Đất nước bao la, hùng vĩ với trời cao, biển rộng sông dài,… trở nên gần gũi, thiêng liêng. Đất nước với những cánh đồng bao la thẳng cánh cò bay, “tươi” lúa thơm bốn mùa. Một đất nước với những con đường tự do, những dặm trường “muôn trùng” đến mọi chân trời. Đất nước với những dòng sông – sông Hồng, sông Đà, sông Lô, sông Mã, Cửu Long Giang,… “đỏ nặng phù sa”, bồi đắp nên những cánh đồng phì nhiêu, nuôi sống nhân dân ta bao đời nay. Hiện nay. Các tính từ: “Xanh”, “hương thơm”, “rưng rưng”, “đỏ nặng”,… cực tả vẻ đẹp và sự bền vững của đất nước, đồng thời thể hiện bút pháp tài hoa, điêu luyện của nhà thơ. Nguyễn Đình Thi trong việc lựa chọn từ ngữ để hình tượng hóa thơ, tạo nên giọng điệu trữ tình dịu dàng.
“Đẹp lắm Tổ quốc ơi” (Tố Hữu). Cảm xúc dạt dào ấy về đất nước cứ ngân nga trong lòng mỗi chúng ta khi tiếp cận và cảm nhận những vần thơ của tác giả “Người lính” viết về dáng hình đất nước.
So với các nhà thơ cùng thời, Nguyễn Đình Thi là nhà thơ có cái nhìn mới mẻ, sâu sắc về đất nước. Cảm hứng lịch sử và truyền thống kết hợp nhuần nhuyễn với cảm hứng đương đại. Tinh thần ngoan cường của tổ tiên từ ngàn đời trước đã đem lại cho dân tộc ta trong thời đại Hồ Chí Minh một sức mạnh vô biên không một thế lực thù địch tàn bạo nào có thể khuất phục được:
“Đất nước của chúng tôi
Đất nước của những người không bao giờ chết
Đêm thì thầm trong âm thanh của trái đất,
Những mong về ngày xưa”.
Ba chữ “nước ta” là lời khẳng định tinh thần tự cường, tự hào dân tộc. Đất nước và con người với cái cày, cái gươm, cái chõng tre “không bao giờ chịu khuất phục”. “Những ngày xưa” mà nhà thơ nói đến là những năm tháng đau thương và vinh quang của nòi giống. Làm sao tôi quên được ngày Bà Trưng, Bà Triệu xuất quân, ngày Lý Thường Kiệt viết “Nam quốc sơn hà” trên chiến tuyến sông Cầu – Như Nguyệt, ngày Trần Quốc Tuấn bắt Ô Mã Nhi trên sông Bạch Đằng Giang sông, khi Liễu Thăng bị quân ta chém đầu ở Chi Lăng, khi Tôn Sĩ Nghị vứt bỏ ấn tín, phục binh vượt biên,… Người đời mãi mãi tự hào về những “ngày xưa” ấy:
… ” Khi Nguyễn Trãi làm thơ và đánh giặc
Nguyễn Du viết Kiều, là niềm háo hức viết văn của cả nước.
Khi Nguyễn Huệ cưỡi voi vào cửa Bắc,
Hưng Đạo đại phá quân Nguyên trên sóng Bạch Đằng”.
Đất nước có bao giờ đẹp thế này?” – Chế Lan Viên
Hai từ “đêm đêm” thể hiện sự nối tiếp trong dòng chảy lịch sử bốn nghìn năm của dân tộc. Từ láy “âm thầm” như một nốt trầm hào hùng trong bài ca Tổ quốc, nó diễn tả mạch ngầm của đất nước, của bộ tộc, đó là truyền thống anh hùng bất khuất trước quân xâm lược. Phạm vi câu thơ mở đoạn, kết thúc tài tình, có khi rút gọn còn 3 chữ, có khi kéo dài đến 8 chữ, các câu thất ngôn, bảy chữ đan chéo nhau, đan cài tạo nên nét giàu nhạc tính. Cảm xúc dạt dào, âm hưởng hào hùng, ngôn ngữ đẹp, tinh tế. Song song với loạt ảnh về hình dáng đất nước là sự phát triển của loạt liên tưởng về quá khứ hào hùng và sức mạnh Việt Nam.
Đoạn thơ trên tiêu biểu cho cái hay, cái chất của thơ Nguyễn Đình Thi. Một hồn thơ tài hoa, bay bổng. Một tình yêu thủy chung sâu sắc và thiết tha. Một đất nước xinh đẹp, hùng vĩ, giàu tiềm lực và tiềm năng, một dân tộc anh hùng đã được các nhà thơ nói đến và ngợi ca. Chiều dài lịch sử, tầm cao dân tộc, thế đứng bất khuất của dân tộc Việt Nam là những gì thể hiện rõ nhất qua bài thơ này mà chúng ta cảm nhận sâu sắc. Thơ làm rung động ba tâm hồn ta…, như “lắng đọng hồn sông núi ngàn năm…”.
Xem thêm các bài văn mẫu lớp 12 ôn thi THPT quốc gia:
data-nuoc-1.jsp
Các bộ đề lớp 12 khác
Bạn thấy bài viết Phân tích khổ 3 bài thơ Đất nước của Nguyễn Đình Thi hay nhất có khắc phục đươc vấn đề bạn tìm hiểu ko?, nếu ko hãy comment góp ý thêm về Phân tích khổ 3 bài thơ Đất nước của Nguyễn Đình Thi hay nhất bên dưới để Kotex Pro có thể thay đổi & cải thiện nội dung tốt hơn cho các bạn nhé! Cám ơn bạn đã ghé thăm Website: kotexpro.com.vn của Kotex Pro
Nhớ để nguồn bài viết này: Phân tích khổ 3 bài thơ Đất nước của Nguyễn Đình Thi hay nhất của website kotexpro.com.vn
Chuyên mục: Văn Học
