Nhằm giúp các em dễ dàng hệ thống hóa kiến thức, nội dung các tác phẩm trong chương trình Ngữ văn 12, chúng tôi biên soạn bài Sơ đồ tư duy Nguyễn Đình Chiểu, ngôi sao sáng trong văn nghệ nước nhà. dễ nhớ, ngắn gọn với đầy đủ nội dung như tìm hiểu chung về tác phẩm, tác giả, bố cục, dàn ý phân tích, bài văn mẫu phân tích,…. Hi vọng qua sơ đồ tư duy Nguyễn Đình Chiểu, ngôi sao sáng trong nền văn nghệ của dân tộc sẽ giúp các em học sinh nắm được nội dung cơ bản của bài Nguyễn Đình Chiểu, ngôi sao sáng trong văn nghệ của dân tộc.
Bài giảng: Nguyễn Đình Chiểu, ngôi sao sáng trong văn nghệ nước nhà – Cô Nguyễn Ngọc Anh (giáo viên )
NGUYỄN ĐÌNH CHIỂU, NGÔI SAO ÁNH SÁNG
TRONG MỸ THUẬT DÂN TỘC
I. TÁC GIẢ PHẠM VĂN ĐỒNG
Phạm Văn Đồng, sinh năm 1906, mất năm 2000, là nhà cách mạng vĩ đại của nước ta trong thế kỷ XX.
– Quê quán: xã Đức Tân, huyện Mộ Đức, tỉnh Quảng Ngãi.
– Đường lối cách mạng:
+ Tham gia hoạt động yêu nước và cách mạng từ khi chưa đầy 20 tuổi
+ Bị thực dân Pháp bắt, kết án đày ra Côn Đảo
+ Đầu những năm 40 của thế kỷ XX, ông cùng một số đồng chí khác được giao nhiệm vụ xây dựng cơ sở cách mạng ở vùng biên giới Việt – Trung, sau đó được bầu vào Ủy ban Dân tộc giải phóng.
+ Sau Cách mạng tháng Tám, ông có nhiều đóng góp to lớn trong việc xây dựng và quản lý nhà nước Việt Nam: dẫn đầu đoàn tham dự các hội nghị như Hội nghị Giơ-ne-vơ và giữ các chức vụ Bộ trưởng. Bộ Tài chính, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao, Phó Thủ tướng, Thủ tướng Chính phủ…
– Ông còn là nhà sư phạm tâm huyết, nhà lý luận văn hóa nghệ thuật lớn
– Sự nghiệp sáng tác: những bài ca dao sâu sắc, mới mẻ, sôi nổi, những bài viết về tiếng Việt, các danh nhân văn hóa Việt Nam như Nguyễn Trãi, Nguyễn Đình Chiểu, Hồ Chí Minh…
II. CÔNG VIỆC
1. Hoàn cảnh ra đời
Bài viết nhân dịp kỷ niệm 75 năm ngày sinh Nguyễn Đình Chiểu (3-7-1888) và được đăng trên tạp chí Văn nghệ tháng 7-1963.
2. Bố cục (3 phần)
– Phần 1 (từ đầu đến “trăm năm trước”): Giới thiệu: Nguyễn Đình Chiểu – đại thi hào của dân tộc
– Phần 2 (tiếp theo “hay của Lục Vân Tiên”): Giải quyết vấn đề
+ Nguyễn Đình Chiểu là nhà thơ yêu nước
+ Văn thơ yêu nước của Nguyễn Đình Chiểu là tấm gương phản ánh phong trào chống Pháp bền bỉ và vẻ vang của nhân dân Nam Bộ.
+ Truyện Lục Vân Tiên là tác phẩm lớn nhất của Nguyễn Đình Chiểu, nổi tiếng trong dân gian Nam Bộ
– Phần 3 (còn lại): Kết thúc vấn đề: Cuộc đời và sự nghiệp Nguyễn Đình Chiểu là tấm gương sáng cho cả dân tộc
3. Giá trị nội dung
Bằng cái nhìn, suy nghĩ sâu sắc, tươi mới và nhiệt huyết của một người trọn vẹn gắn bó với nước, với dân, Phạm Văn Đồng đã làm rõ mối quan hệ mật thiết giữa văn thơ Nguyễn Đình Chiểu với hoàn cảnh của tiền nhân. đất nước lúc bấy giờ và với thời điểm hiện tại. Đồng thời, tác giả hết lòng ca ngợi Nguyễn Đình Chiểu, một con người suốt đời dùng ngòi bút làm vũ khí chiến đấu vì dân, vì nước, một ngôi sao sáng trong nền văn hiến Việt Nam.
4. Giá trị nghệ thuật
– Bố cục rõ ràng, mạch lạc, lập luận chặt chẽ, lập luận sắc bén
– Kết hợp chặt chẽ giữa lập luận với biểu cảm
– Hình ảnh và ngôn ngữ độc đáo
III. TỔ CHỨC PHÂN TÍCH
I. Giới thiệu
– Giới thiệu sơ lược về tác giả Phạm Văn Đồng
– Giới thiệu tóm tắt tác phẩm “Nguyễn Đình Chiểu, ngôi sao sáng trong văn nghệ của dân tộc” (hoàn cảnh ra đời, giá trị nội dung, nghệ thuật)
II. Cơ thể người
1. Giới thiệu: Nguyễn Đình Chiểu – đại thi hào của dân tộc
– Vấn đề: Nguyễn Đình Chiểu cần được nghiên cứu và nâng cao hơn nữa
– Hình ảnh ẩn dụ “ngôi sao”: “ngôi sao có ánh sáng khác thường”, “mắt ta phải chăm chú mới thấy được”. Điều đó cho thấy vẻ đẹp của thơ Nguyễn Đình Chiểu không phải là vẻ đẹp rực rỡ, bóng bẩy.
– Ngôi sao Nguyễn Đình Chiểu không sáng hơn trên bầu trời văn hóa dân tộc vì:
+ Chỉ biết Nguyễn Đình Chiểu là tác giả Lục Vân Tiên và hiểu tác phẩm này là thiên vị
+ Văn thơ yêu nước Nguyễn Đình Chiểu ít biết
⇒ Cách đặt vấn đề độc đáo: nêu vấn đề, giải thích vấn đề, so sánh giàu hình ảnh, giàu hình ảnh
2. Giải quyết vấn đề
a) Nguyễn Đình Chiểu là nhà thơ yêu nước
– Đời sống:
+ Cuộc đời và hoạt động của Nguyễn Đình Chiểu là một tấm gương anh dũng
+ Cuộc đời và thơ văn của ông là người lính hy sinh, phấn đấu vì nghĩa lớn
→ Tác giả đề cao khí tiết của người chí sĩ yêu nước
– Khái niệm sáng tạo:
+ Học từ Khổng Tử: văn thơ thể hiện rõ tư chất
+ Thơ thể hiện tư tưởng đạo lí, nhân nghĩa
+ Dùng văn chương làm vũ khí đấu tranh
→ Quan niệm văn học rất mới và tiến bộ
b) Thơ văn yêu nước của Nguyễn Đình Chiểu
– Hoàn cảnh lịch sử nước ta 20 năm sau 1860:
+ Pháp xâm lược, nhà Nguyễn đầu hàng, nhân dân đứng lên chống Pháp thất bại
+ Phạm Văn Đồng đã đặt sáng tác của Nguyễn Đình Chiểu vào hoàn cảnh lúc bấy giờ – ông đã phản ánh trung thực những đặc điểm tất yếu của thời kỳ lịch sử, làm sống lại phong trào kháng chiến chống Pháp bền bỉ và vẻ vang…
→ Thơ văn yêu nước của Nguyễn Đình Chiểu ra đời và phát triển trong hoàn cảnh đó
– Nét văn thơ yêu nước của Nguyễn Đình Chiểu:
+ Phần lớn là thơ tế: ca ngợi nghệ sĩ dũng cảm, thương tiếc các anh hùng liệt sĩ; ra đời trong một thời cơ nhục và có tác dụng cổ vũ mạnh mẽ cho cuộc đấu tranh chống thực dân Pháp.
+ Bài “Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc”: lần đầu tiên trong văn học xuất hiện một tác phẩm xây dựng hình tượng người anh hùng nghĩa sĩ xuất thân nông dân với những phẩm chất cao quý.
+ Bài “Tức cảnh”: hoa đẹp ngọc trời tạo nên vẻ phong phú cho áng thơ Nguyễn Đình Chiểu
– Nghệ thuật: lập luận chặt chẽ, giàu hình ảnh, ngôn ngữ trong sáng…
c) Tác phẩm Lục Vân Tiên
– Là tác phẩm lớn nhất của Nguyễn Đình Chiểu và được phổ biến trong dân gian:
Mang tư tưởng đạo lý đến gần với nhân dân, là bài ca lớn ca ngợi công lí và những đức tính đáng quý ở đời.
+ Kể chuyện đơn giản, dễ hiểu, dễ nhớ
– Hạn chế của công trình:
+ Những đạo đức mà Nguyễn Đình Chiểu ca ngợi đã lạc hậu, có chỗ ca từ chưa thật hay
+ Hạn chế không cơ bản
→ Tổng quan công việc, đòn bẩy lý luận
3. Kết bài: Cuộc đời và sự nghiệp Nguyễn Đình Chiểu là tấm gương sáng cho cả dân tộc
– Khẳng định, ngợi ca, tưởng nhớ Nguyễn Đình Chiểu
– Bài học về mối quan hệ giữa văn học – nghệ thuật và đời sống, về sứ mệnh của người lính trên mặt trận văn hóa tư tưởng
⇒ Cách kết thúc vấn đề ngắn gọn nhưng giàu ý gợi mở, gợi sự đồng cảm trong lòng người đọc
III. Kết thúc
– Tổng kết giá trị nội dung và nghệ thuật của văn bản
– Cảm nghĩ của em về tác giả Nguyễn Đình Chiểu
IV. PHÂN TÍCH:
Phạm Văn Đồng là nhà cách mạng có nhiều đóng góp, nhà giáo dục tâm huyết, nhà lý luận văn học lớn của dân tộc Việt Nam. Với vai trò là người lãnh đạo, Phạm Văn Đồng không chỉ đưa ra những ý kiến chỉ đạo, quan tâm đến việc phát triển văn hóa nghệ thuật mà còn có nhiều bài viết sắc sảo, giàu ý nghĩa về tiếng Việt, về các danh nhân văn hóa Việt Nam và tác phẩm “Nguyễn Đình Chiểu – một ngôi sao sáng trong nền nghệ thuật của đất nước” là một trong số đó. Ra đời nhân kỷ niệm 75 năm ngày mất của Nguyễn Đình Chiểu, bài viết đã đưa ra những quan điểm, nhận xét sâu sắc, ý nghĩa về những giá trị của văn, thơ Nguyễn Đình Chiểu đối với dân tộc.
Mở đầu bài viết, tác giả Phạm Văn Đồng đã nêu vấn đề của toàn bộ tác phẩm một cách rất đặc sắc. Tác giả đã so sánh Nguyễn Đình Chiểu như một ngôi sao – ngôi sao có “ánh sáng khác thường”, “phải nhìn kỹ mới thấy” và “càng nhìn càng thấy sáng”. Bằng sự so sánh độc đáo đó, tác giả đã giúp người đọc nhận ra rằng, cũng như những vì sao khác, Nguyễn Đình Chiểu là một vì sao có ánh sáng khác thường với những tác phẩm thơ mang vẻ đẹp riêng mà người đời chưa từng thấy. Người đọc phải đi sâu tìm tòi, khám phá mới có thể khám phá ra được. Đồng thời, ngay ở đầu bài viết, tác giả cũng chỉ ra rằng, nhiều người chỉ biết đến Nguyễn Đình Chiểu với tư cách là tác giả của “Lục Vân Tiên” mà ít biết đến thơ văn yêu nước của ông.
Với cách nêu vấn đề độc đáo, thu hút sự chú ý của người đọc, trong phần tiếp theo của tác phẩm, tác giả Phạm Văn Đồng đã giải quyết vấn đề đó, đi sâu vào “ánh sáng khác thường” trong thơ, văn. của Nguyễn Đình Chiểu. Trước hết, tác giả nêu lên “ánh sáng khác thường” trong cuộc đời và quan niệm văn chương của Nguyễn Đình Chiểu. Cuộc đời và sự nghiệp văn học của Nguyễn Đình Chiểu là tấm gương anh dũng sáng ngời cho mọi người học tập và noi theo, suốt cuộc đời ông luôn phấn đấu vì nghĩa lớn. Dù bị mù cả hai mắt, không thể đứng lên đấu tranh cùng nhân dân, nhưng ông đã dùng văn chương để đấu tranh, ghi lại những năm tháng đau thương vĩ đại trong lịch sử dân tộc. Và vì vậy, đối với Nguyễn Đình Chiểu, văn chương là vũ khí để chiến đấu, như ông đã từng viết:
Bạn chở bao nhiêu tàu? đâm mấy thằng gian không ác
Đồng thời, đối với ông, viết lách là nghĩa vụ thiêng liêng và ông luôn coi trọng trách nhiệm đó. Ngoài ra, với tác giả Phạm Văn Đồng, “ánh sáng khác thường” trong thơ Nguyễn Đình Chiểu còn thể hiện trong thơ văn yêu nước, chống ngoại xâm. Trước hết, thơ văn yêu nước của Đồ Chiểu đã làm sống lại trong tâm trí người đọc phong trào chống Pháp oanh liệt, bền bỉ của nhân dân Nam Bộ suốt 20 năm – từ 1860 trở đi. Qua đó đã cho chúng ta thấy văn, thơ Nguyễn Đình Chiểu có giá trị lịch sử to lớn, không chỉ làm sống lại mà còn lưu giữ những trang sử vẻ vang, hào hùng của đồng bào Nam Bộ nói riêng, của nhân dân Nam Bộ nói riêng, của nhân dân Nam Bộ. miền Nam nói riêng. nhân dân Việt Nam nói chung trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp. Văn tế, thơ văn của Nguyễn Đình Chiểu, đặc biệt là Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc và đặc biệt là “Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc” ca ngợi những người anh hùng cả đời vì dân vì nước, đồng thời cũng là niềm tiếc thương trước sự hy sinh. sinh, nỗi đau và mất mát mà họ phải chịu đựng. Ngoài ra, bài thơ “Xuất cảnh” cũng là một trong những bông hoa, “viên ngọc trai” làm nên vẻ đẹp của thơ văn yêu nước của Nguyễn Đình Chiểu. Và cuối cùng, nói đến vẻ đẹp của văn thơ Nguyễn Đình Chiểu không thể không nhắc đến “Lục Vân Tiên” – tác phẩm lớn nhất của Nguyễn Đình Chiểu và rất được nhân dân yêu thích, đặc biệt là ở Nam Bộ. Bàn về tác phẩm “Lục Vân Tiên” tác giả đã chỉ ra những giá trị của tác phẩm. Trước hết, có thể coi “Lục Vân Tiên” là một bản anh hùng ca “ca ngợi chính nghĩa, những đức tính đáng quý ở đời, ca ngợi những người trung nghĩa”. Đồng thời, sức hấp dẫn của tác phẩm còn ở lối hành văn giản dị, dễ nhớ, dễ hiểu, là chất sử thi hấp dẫn từ đầu đến cuối, tuy còn một số sai sót. Tuy nhiên, trong bài viết của mình, tác giả cũng chỉ ra hạn chế của tác phẩm đó là điều mà Nguyễn Đình Chiểu thể hiện trong tác phẩm tuy còn nhiều giá trị giáo huấn nhưng còn mắc một số lỗi về đạo đức. thời gian và địa điểm lời bài hát không được tốt lắm.
Trên cơ sở làm nổi bật “vẻ sáng lạ thường” của Đồ Chiểu, phần cuối tác phẩm đã tóm tắt cuộc đời, sự nghiệp và những đóng góp của Nguyễn Đình Chiểu. Bằng một câu văn có sức khái quát cao, Phạm Văn Đồng đã khẳng định “Nguyễn Đình Chiểu là một chí sĩ yêu nước, một nhà thơ lớn của nước ta”. Đồng thời, Nguyễn Đình Chiểu là tấm gương sáng trong văn hóa nghệ thuật cũng như trên mặt trận tư tưởng.
Tóm lại, với những trang văn giàu hình ảnh, ngôn từ hấp dẫn, lập luận chặt chẽ, tác phẩm “Nguyễn Đình Chiểu – ngôi sao sáng trong văn nghệ của dân tộc” đã giúp chúng ta cảm nhận một cách trọn vẹn. hay, chân thực và ý nghĩa về cuộc đời, sự nghiệp văn học và những đóng góp của Nguyễn Đình Chiểu đối với nền văn hiến nước ta.https://thuthuat.taimienphi.vn/phan-tich-tac-pham-nguyen-
Xem thêm sơ đồ tư duy các bài văn, bài văn lớp 12 hay, chi tiết:
Các bộ đề lớp 12 khác
Bạn thấy bài viết Sơ đồ tư duy Nguyễn Đình Chiểu, ngôi sao sáng trong văn nghệ của dân tộc dễ nhớ, ngắn gọn có khắc phục đươc vấn đề bạn tìm hiểu ko?, nếu ko hãy comment góp ý thêm về Sơ đồ tư duy Nguyễn Đình Chiểu, ngôi sao sáng trong văn nghệ của dân tộc dễ nhớ, ngắn gọn bên dưới để Kotex Pro có thể thay đổi & cải thiện nội dung tốt hơn cho các bạn nhé! Cám ơn bạn đã ghé thăm Website: kotexpro.com.vn của Kotex Pro
Nhớ để nguồn bài viết này: Sơ đồ tư duy Nguyễn Đình Chiểu, ngôi sao sáng trong văn nghệ của dân tộc dễ nhớ, ngắn gọn của website kotexpro.com.vn
Chuyên mục: Văn Học
