Đề 1: Phân tích bài thơ “Tiễn biệt khi ra nước ngoài” của Phan Bội Châu.
Bài giảng: Chia tay khi ra nước ngoài – Cô Thúy Nhàn (giáo viên )
Phan Bội Châu (1867-1940), ôi cái tên đẹp một thời. “Có thể nói, trong lịch sử đấu tranh giải phóng dân tộc của dân tộc Việt Nam, trước Chủ tịch Hồ Chí Minh, Phan Bội Châu là một nhân vật vĩ đại” (Tôn Quang Phiệt). Phan Bội Châu là linh hồn của các phong trào đấu tranh giải phóng Tổ quốc trong 25 năm đầu thế kỷ XX. Tên tuổi của ông gắn liền với các tổ chức yêu nước như Duy Tân hội, phong trào Đông Du, Việt Nam Quang Phục Hội. Tên tuổi Phan Bội Châu gắn liền với hàng trăm bài thơ, hàng chục cuốn sách, một số hy sinh và một số vở kịch chứa đầy tinh thần yêu nước. “Phan Bội Châu thơ dậy sóng” (Tố Hữu).
Năm 1900, Phan Bội Châu đoạt giải nhất kỳ thi Hương tại trường Nghệ. Năm 1904 ông thành lập Duy Tân hội, một tổ chức yêu nước. Năm 1905, ông bắt đầu chuyển sang phương Đông. Trước khi sang phương Đông, sang Trung Quốc, để cầu viện nước ngoài với nhiều hoài bão, ông đã để lại cho ông bài thơ “Tiễn biệt”. Có thể nói, bài thơ này như một mốc son chói lọi trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc của chí sĩ Phan Bội Châu.
“Tiễn biệt” được viết bằng chữ Hán, theo thể thất ngôn, thất ngôn đường luật, là bài ca thể hiện tư thế, khí thế hừng hực quyết tâm, những tư tưởng cao cả mới của chí sĩ Phan Bội Châu trong cuộc gặp gỡ. ra đi cứu nước.
Hai câu kết là lời tuyên bố về mục đích, về một cuộc sống cao thượng:
“Hệ vi sinh vật nam yếu
Vũ trụ hứa hẹn sẽ tự di chuyển.”
Tự hào là đàn ông thì phải sống cho hết khát khao làm điều lạ (yếu tò mò). Nói rộng ra là không thể sống tầm thường được. Không thể sống một cách thụ động và để trời đất ( càn khôn vũ trụ ) tự vận động một cách vô vị, nhạt nhẽo. Câu thơ thể hiện một tư thế, phong thái rất đẹp về đấng nam nhi, tự tin vào tài đức của mình, muốn làm nên nghiệp lớn, xoay chuyển trời đất, như ông đã nói rõ trong một bài thơ. Những bài thơ khác:
“Hãy dang tay ôm lấy nền kinh tế,
Há miệng cười cho hận.”
Gắn bài thơ với sự nghiệp cách mạng vô cùng sôi nổi của Phan Bội Châu, ta cảm nhận được khí phách hào hùng của bậc chí sĩ. Người đàn ông muốn làm chuyện lạ trên đời, đã từng nung nấu suy nghĩ theo một câu thơ cổ:
“Mỗi chàng trai bất tử tre trắng,
Thiết lập mặt tối của văn học.”
(Tùy viên thi thoại – Viên Mai)
(Bữa cơm của kẻ muốn ghi sử sách,
Nghĩa đen là cơ thể tầm thường nhất của văn học).
Người đàn ông muốn làm nên điều kỳ diệu trên đời này có một dòng máu nóng sôi sục: “Tôi được trời phú cho dòng máu nóng không phải ít, thuở nhỏ tôi đã đọc sách của cha, mỗi khi đến những nơi cổ nhân đều chết để trở thành một Đạo nhân, nước mắt rơi ướt cả trang giấy…” (Địa Ngục Trung Ương).
Phần thực, ý thơ được mở rộng, tác giả khẳng định vai trò của mình trong xã hội và trong lịch sử:
“Trăm năm trung niên tu hành,
Tung cánh sau không thùy”
Tự mình là mình, tu thân tức là có mình trong kiếp trăm năm. Câu thơ khẳng khái thể hiện niềm tự hào lớn lao của một kẻ sĩ trước cảnh nước mất nhà tan. Sau hàng ngàn năm lịch sử đất nước, dân tộc không còn ai (để lại tên)? Hai câu 3, 4 đối nhau, lấy cái tiêu cực để tô đậm cái tích cực. Đó là một biểu hiện thi vị sâu sắc về vai trò của cá nhân trong lịch sử: sự sẵn sàng gánh vác bất kỳ trách nhiệm nào mà lịch sử giao phó. Ý tưởng tuyệt đẹp này là sự kế thừa những ý tưởng vĩ đại của các vĩ nhân trong lịch sử:
“Cho dù trăm xác này phơi khô trên cỏ, nghìn xác này bọc trong da ngựa, ta cũng bằng lòng.”
(“Hịch tướng sĩ” – Trần Quốc Tuấn)
“Để vinh danh những người bất tử cổ đại
Cứu thanh tỏa tâm đan.”
(Văn Thiên Tường)
Lấy cái hữu hạn – cái trăm năm – của một đời người đối lập với cái vô hạn – thiên tài – của lịch sử dân tộc, Phan Bội Châu đã tạo nên một giọng văn đĩnh đạc, hào hùng, thể hiện một quyết tâm và khát vọng. trong thời gian khởi hành. Vì vậy, trên con đường cách mạng giải phóng dân tộc, trải qua muôn vàn thử thách, hiểm nguy, Người vẫn bất khuất, lạc quan:
“Thân còn, nhưng sự nghiệp,
Sợ bao nhiêu nguy hiểm!”
(Cảm nghĩ trong nhà ngục Quảng Đông)
Khi sông núi đã chồng chất, đã bị ngoại xâm xâm chiếm, giày xéo thì thân phận dân ta chỉ còn là kiếp trâu ngựa. Trong hoàn cảnh đó, việc xào nấu kinh sử, nghiên cứu kinh điển là vô nghĩa. Sách của thánh hiền có còn ích lợi gì trong công cuộc cứu nước?
“Sông chết sống tủi nhục,
Thánh nhân còn học đâu?”
Phan Bội Châu đặt nhiệm vụ giải phóng dân tộc lên hàng đầu. ông nói với tất cả tâm huyết và sự chân thành của mình, ông nhắc nhở mọi người hãy dứt bỏ cao học, đừng chìm đắm trong hư ảo mà hãy hăng hái đi tìm một lý tưởng cao cả. Trong bài Chúc tết thanh niên viết vào dịp Tết năm 1927, Người tha thiết kêu gọi thanh niên:
“Ai có ích từ nay hãy làm việc chăm chỉ
Đặt bút nghiên và tu tâm
Đừng tham, đừng tham, đừng tham
Xây dựng bộ não của bạn và nghiền nát sắt và lửa
Đổ dòng máu nóng rửa sạch vết nô lệ…”
Sống như thế là sống đẹp, sống như thế mới mong làm được những điều lạ lùng trên đời, để khẳng định mình: “Khoảng trăm năm nữa anh cần em”.
Đoạn kết là kết tinh của một hồn thơ lãng mạn:
“Trăng trục dài gió đông biển qua,
Những con giun trắng và lãng mạn nhất trên thế giới.”
Thơ Phan Bội Châu là thơ tuyên truyền, cổ vũ tinh thần yêu nước, khơi dậy lòng căm thù giặc. Thơ Phan Bội Châu trở thành thơ yêu nước vì thấm đượm cảm xúc, sục sôi nhiệt huyết, có nhiều hình ảnh đẹp nói về cảm hứng yêu nước, lí tưởng anh hùng. Hai câu kết là một ví dụ hùng hồn: Trường Phong – Gió lộng. Thiên tướng Bạch Lang – ngàn lớp sóng bạc, là hai hình ảnh tuyệt sắc. Khí phách của người chiến sĩ cách mạng được thể hiện qua lời thề Trục (mong cùng đuổi) và Nhất Kỳ Phi (cùng bay). Không gian bao la mà nhà nho mong vượt qua là biển Đông. Hai phong vũ biểu cho giai điệu bay bổng. Âm hưởng cao thấp đó cũng góp phần thể hiện quyết tâm cứu nước mãnh liệt của Phan Bội Châu. Ở đây nội lực, ý chí chiến đấu và bản lĩnh của người lính có sự hòa hợp, gắn bó và thống nhất. Sự nghiệp cách mạng của Phan Bội Châu đã để cho hậu thế biết đến và khâm phục những gì Tiên sinh đã nói ở hai câu cuối.
“Tiễn biệt” là một bài thơ tuyệt tác đầy tâm huyết. Bài thơ là tiếng nói tự hào của một chí sĩ giàu lòng yêu nước, thương dân, dám xả thân vì sự nghiệp giải phóng dân tộc. Giọng văn bi tráng, hào hùng. Hào hùng nhất là ở hai câu kết. Đoạn thơ thể hiện sâu sắc nhất cảm hứng yêu nước và lí tưởng anh hùng của chí sĩ Phan Bội Châu.
Xem thêm các bài văn mẫu về phân tích và lập dàn ý tác phẩm lớp 11:
luu-biet-khi-xuat-duong.jsp
Các bộ đề lớp 11 khác
Bạn thấy bài viết Top 4 Phân tích bài thơ Lưu biệt khi xuất dương (Phan Bội Châu) hay nhất – Ngữ văn lớp 11 có khắc phục đươc vấn đề bạn tìm hiểu ko?, nếu ko hãy comment góp ý thêm về Top 4 Phân tích bài thơ Lưu biệt khi xuất dương (Phan Bội Châu) hay nhất – Ngữ văn lớp 11 bên dưới để Kotex Pro có thể thay đổi & cải thiện nội dung tốt hơn cho các bạn nhé! Cám ơn bạn đã ghé thăm Website: kotexpro.com.vn của Kotex Pro
Nhớ để nguồn bài viết này: Top 4 Phân tích bài thơ Lưu biệt khi xuất dương (Phan Bội Châu) hay nhất – Ngữ văn lớp 11 của website kotexpro.com.vn
Chuyên mục: Văn Học
